काठमाडौँ।
१. बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागि बङ्गालको खाडीको प्रयास (बिम्स्टेक) को छैटौँ शिखर सम्मेलन कहिले र कहाँ सम्पन्न भएको हो ?
सन् २०२५ अप्रिल ४, बैङ्कक (थाइल्यान्ड)
– बिम्स्टेकको पहिलो भिजन दस्ताबेज ‘बिम्स्टेक बैङ्कक भिजन २०३०’ अनुमोदन ।
– यस क्षेत्रको व्यापार विस्तार, सम्पर्क सञ्जाल र मानवीय सुरक्षालाई केन्द्रमा राखेर सम्मेलनले ‘समृद्ध, लचिलो र खुला’ बिम्स्टेक नारा अन्तर्गत बिम्स्टेक बैङ्कक भिजनसहित छ बुँदे प्रस्ताव पारित गरेको ।
छ बुँदे प्रस्तावमा समेटिएका विषयहरू :
१. बिम्स्टेकलाई प्रभावकारी बनाउन कार्यमुखी संयन्त्र गठन,
२. बिम्स्टेकको भविष्य निर्धारणका लागि प्रबुद्ध व्यक्तिहरूको समूह (इपिजी) गठन,
३. समुद्री यातायात सहयोगसम्बन्धी म्यारिटाइम ट्रान्सपोर्ट सम्झौता,
४. भूकम्पबाट प्रभावित म्यानमार र थाइल्यान्डलाई सहयोग गर्ने विषयसहितको संयुक्त वक्तव्य,
५. पर्यटन र संस्कृतिलाई प्राथमिकता,
६. जनता–जनताको सम्पर्क विस्तार ।
– शिखर सम्मेलनमा नेपालका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसहित सदस्य मुलुकका सरकार प्रमुखद्वारा सम्बोधन गरिएको ।
२. मैनाली कथा सम्मान–२०८१ बाट सम्मानित हुने स्रष्टा को हुन् ?
कथाकार रत्न कोजु
– त्यसै गरी, भानु तुलसीदास सम्मान डा.राजेन्द्र विमललाई प्रदान गरिएको ।
३. विश्व बैङ्कद्वारा सन् २०२५ अप्रिल ३ मा सार्वजनिक प्रतिवेदन अनुसार आव २०८१/८२ मा नेपालको आर्थिक वृद्धिदर कति कायम हुने अनुमान छ ?
४.५ प्रतिशत
– विश्व बैङ्कद्वारा सार्वजनिक नेपाल विकास नामक प्रतिवेदन अनुसार आन्तरिक व्यापार, जलविद्युत् तथा धान उत्पादनको वृद्धिले अर्थतन्त्रको सुधारमा सहयोग पुग्ने उल्लेख गरिएको ।
– गत आव यस्तो वृद्धिदर ३.९ प्रतिशत थियो ।
– आगामी दुई आवमा नेपालले औसत ५.४ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धिदर हासिल गर्ने वल्र्ड बैङ्कको प्रक्षेपण रहेको ।
– नेपाल विकास प्रतिवेदन विश्व बैङ्कले वर्षमा दुई पटक प्रकाशित गर्ने गर्छ ।
४. किराँती प्रथम राजा यलिहाङ (यलम्बर) को सालिक कहाँ निर्माण गरिएको छ ?
बुइपा, खोटाङ
– दिक्तेल–रूपाकोट–मझुवागढी नपा–१४ बुइपामा ११० फिट अग्लो सालिक निर्माण गरिएको । सालिकसँगै पार्क निर्माण गरिएको ।
– बुइपा खोटाङको पुरानो व्यापारिक केन्द्र हो ।
५. प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली थाइल्यान्डको औपचारिक भ्रमण तथा बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागि बङ्गालको खाडीको प्रयास (बिम्स्टेक) को छैटौँ शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुन कहिले थाइल्यान्ड प्रस्थान गर्नुभएको हो ?
विसं २०८१ चैत्र १९ (स्वदेश फिर्ता : चैत्र २३)
– थाइल्यान्डका प्रधानमन्त्री पेटोङटार्न सिनाबात्राको मैत्रीपूर्ण निमन्त्रणामा थाइल्यान्डको औपचारिक भ्रमण र बिम्स्टेकको छैटौँ शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुन प्रधानमन्त्री ओली बैङ्कक पुग्नुभएको । दुई देशीबिच कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएको ६५ वर्ष पछि नेपालका प्रधानमन्त्रीको यो पहिलो औपचारिक भ्रमण हो ।
– प्रधानमन्त्री ओली चैत्र २२ (४ अप्रिल, २०२५) मा बिम्स्टेक शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुनुभएको ।
६. नेपाल विद्यापति पुरस्कार कोषले ‘नेपाल विद्यापति मैथिली भाषा साहित्य पुरस्कारबाट कसलाई सम्मानित गर्यो ?
– मैथिली विकास कोष र प्रा. भोला झा
– नेपाल विद्यापति मैथिली कला संस्कृति पुरस्कार : रामकुमार मण्डल र दीपा मिथिला आर्ट ग्यालरी
– नेपाल विद्यापति मैथिली अनुसन्धान पुरस्कार : विनोदकुमार यादव र मालाकुमारी कर्ण
– नेपाल विद्यापति मैथिली पाण्डुलिपि पुरस्कार : श्यामसुन्दर शशि र काशीकान्त झा
– नेपाल विद्यापति अनुवाद पुरस्कार : विद्याधर झा र श्यामसुन्दर यादव
७. नवनिर्मित धरहरा अस्थायी रूपमा कहिलेदेखि सञ्चालनमा आएको हो ?
– विसं २०८१ असोज ३
– संविधान दिवसको अवसर पारी विसं २०८१ असोज ३ देखि अस्थायी रूपमा सञ्चालनमा आएको ।
– विसं २०८१ भाद्र २७ को मन्त्रीपरिषद् बैठकले सोसम्बन्धी निर्णय गरेको थियो ।
– धरहरा सञ्चालनको जिम्मेवारी सङ्घीय सरकारको सहरी विकास मन्त्रालयलाई दिइएको ।
– बाहिरबाट हेर्दा पहिलाकै डिजाइनको ११ तलाजस्तो देखिने धरहरामा भित्री संरचना २२ तलायुक्त छ ।
– यसको उचाइ जमिनबाट ८३.५८ मिटर छ ।
– १९९० सालको भूकम्पअघि धरहरा ११ तला अग्लो थियो । त्योबेला दुई तला भत्किएर नौ तलामा सीमित बनेको थियो ।
– विसं २०७२ को भूकम्पले भत्किएको पुरानो धरहरा संरचना भग्नावशेष खुला रूपमा अवलोकन गर्न सकिने गरी सुरक्षित राखिएको छ ।
– धरहरा टावरमुनि तीन तले भूमिगत पार्किङ बनाइएको छ ।
८. विश्व स्वास्थ्य दिवस कहिले मनाइन्छ ?
– अप्रिल ७
– सन् २०२५ को नारा : हेल्दी बिगिनिङ, होपफुल फ्युचर ।
– विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनद्वारा सन् १९४८ मा आयोजित पहिलो विश्व स्वास्थ्य सम्मेलनले सन् १९५० देखि लागु हुने गरी प्रत्येक वर्षको अप्रिल ७ लाई विश्व स्वास्थ्य दिवसका रूपमा मनाउने निर्णय गरेको थियो ।
– सन् १९४८ मा विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन स्थापना भएको दिन र विश्वभरका मानिसले सामना गरिरहेका स्वास्थ्य समस्याको बारेमा चेतना जगाउने उद्देश्यका साथ यो दिवस मनाउँदै आइएको ।
९. नेपाल राष्ट्रबैङ्कको कामु गभर्नरको जिम्मेवारी कसलाई दिइयो ?
– वरिष्ठ डेपुटी गभर्नर निलम ढुङ्गाना तिम्सिना (विसं २०८१ चैत्र २५ मा)
(राष्ट्र बैङ्कका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले विसं २०८१ चैत्र २२ देखि नै बिदा लिइसकेका ।)
